Meyve ve sebzelerin doğru yıkanması gerekir aksi halde sağlık deposu olan sebze ve meyveler bir anda sağlığınızın en büyük tehditçisi haline gelebilir. Meyve ve sebzeler kullanımından hemen öncesinde yıkanmalıdır. Meyve ve sebzeyi yıkarken üzerinde var olan toprak, toz ve kimyasal ilaçlardan iyice arındırılması esastır. Peki, hangi meyve-sebze nasıl yıkanmalıdır?
Sert kabuklu sebze ve meyveleri yıkarken bir sebze fırçası kullanılması önerilmektedir. Dilerseniz sebze fırçası yerine yeni bir diş fırçası da kullanabilirsiniz, fırçanın önceden kullanılmamış olması hijyen açısından önemlidir. Sebze ve meyvelerin üzerinde toprak, kum, bakteri ve parazitler, kimyasal ilaç atıkları gibi bir dizi sağlığı tehdit eden görünmez tehlike gizlidir. Bu tehlikelerden arınmak için bir sebze fırçasının kullanılması, bol su ile arındırılması gerekmektedir.
Sert ve yumuşak kabuklu meyve sebzeleri akan suyun altında, iyice fırçalayarak veya ovalayarak yıkamak gerekir. Meyve ve sebzeler yetiştirilirken genellikle kimyasal ilaçlar kullanılarak (organik ekim hedeflenmiyor ise) koruma altına alınır. Bu kimyasallar insan sağlığı için büyük tehdit oluşturur. Bir diğer tehdit de bu sebze ve meyvelerin kabuklarına tutunmuş bakteri ve mikroplardır. Bu tehlikeleri kabukların soyulma işlemi sırasında kullanılan bıçak aracılığı ile iç katmanlara ulaşır. Eğer kabukların üzerinde çatlaklar, kesikler var ise bu bakteriler bu aralara gizlenirler. İşte bu nedenle yıkama esnasında fırça kullanımı önem kazanır. Elma, portakal, kavun, muz, kabak gibi meyve ve sebzelerin kabukları domates, biber, şeftali gibi meyve ve sebzelere oranla daha serttir. Yıkama sırasında uygulanacak baskılamanın bu bilinçle yapılması önemlidir.
Üzüm, Çilek, Dut ve Orman Meyvelerinin Yıkanması
Üzüm, çilek, dut ve orman meyveleri gibi hassas meyveleri süzgeç yardımıyla tazyikli suyun altında en az 1 dakika yıkamak gerekir. Meyvelerin yıkama işlemi tamamlandıktan sonra kağıt havlu yardımı ile meyvelerin nemini almak, meyvelerin daha uzun süre dayanıklı olmasını sağlayacaktır.
Yeşil Yapraklı Sebzeler
Özellikle ıspanak, semizotu, marul ve kıvırcık içinde bol miktarda toprak bulundurur ve arındırılması oldukça zorlu gıdalardandır. Bu tip yeşil yapraklı sebzeleri havuz yöntemi denilen yöntemle yıkamak önemlidir. Her bir yaprağı tek tek ayırıp içine sirke ya da tuz konulmuş bir su haznesi içine alarak yıkama işlemine başlayın. Sirke ya da tuz toprağın çözülmesine yardımcı olacaktır.
Diğer tarafta yine su dolu ikinci bir hazne daha bulundurun. Bu haznenin içine de sirke ya da tuz ekleyin. Birinci haznede arındırma işlemini başlattığınız yaprakları tek tek alarak ikinci hazneye geçirin. Daha sonra akar suyun altında her bir yaprağı tek tek yıkayarak sebze kurutucusunun içine alarak kurutun.
Kabukları yenilebilir meyve ve sebzeler – ki bunlar elma, şeftali, domates, kabak, biber vb. dir- akan suyun altında 30-60 saniye tutulur ve fırçalanır. Kabuğu yenilebilen ancak fırçalandığında hasar görmesi muhtemel besinlerde parmakla ovma yoluna gidilmelidir. Ovma inatçı bakterilerin büyük çoğunluğunu ortadan kaldırmaya yardımcı olacaktır.
Kabuklu olan ancak kabukları tüketilmeyen besinlerde – kavun, karpuz, portakal, muz vb. – yine 60 saniye boyunca akan suyun altında bulundurularak kullanılmayan bir diş fırçası ile ovulmalıdır. Diş fırçasının kılları kabukta bulunan derin çiziklere sokulmalıdır. Tüm besinlerde yıkama işlemi bitince o besine tekrar dokunmadan önce eller yıkanmalıdır. Hatta bu besinleri kesecek olan bıçakları da yıkamak gerekir. Eller ve bıçaklar bir besinde mikropların yayılması için en önemli etkenlerdir.
Bir demet üzerinde büyüyen üzüm, çilek gibi besinlerde bir süzgeç kullanılarak 1 dakika boyunca su püskürtme yoluyla dökülmeli ve ardından derin bir kaptaki suyun içine daldırıp çıkarma ve kağıt havluyla durulama işlemi yapılmalıdır.
Ispanak, marul gibi yapraklı besinlerde dış yapraklar atılmalı ve 1 dakika boyunca soğuk su altında tutulmalıdır. Ardından bir salata kurutucusu ya da kağıt havlu ile kurulanmalıdır. Ön yıkama yapılmış yeşilliklerde bu kural değiştirilmemelidir. Bakterilerin tamamını öldürmeye yetmese de yıkama sularında limon ya da sirke, ya da bu iş için özel hazırlanmış karışımları kullanmak daha faydalı olacaktır.